praca na liniach wysokiego napięcia

21 kwi 2023 20 min. Wycinka drzew pod liniami wysokiego napięcia. Zerwanie przewodów linii energetycznych może zdarzyć się podczas burzy lub silnej wichury. Aby temu zapobiec, warto przycinać korony drzew w otoczeniu urządzeń elektroenergetycznych. Operator nie może jednak tego robić samodzielnie, ponieważ obowiązują procedury Linie przesyłowe wysokiego napięcia i zakłócenia elektromagnetyczne (EMI) Wyładowania koronowe wytwarzają szum radiowy i w w mniejszym stopniu zakłócenia telewizyjne (telewizyjne) wokół linii przesyłowych wysokiego napięcia. To może być łatwo zaobserwowane przez nas wszystkich, kiedy jedziemy linią wysokiego napięcia. Zgodnie z prawem, że linie wysokiego napięcia nad działką, tj. linie napowietrzne o napięciu od 1 do 45 kV, muszą znajdować się w odległości co najmniej 3 m od wybudowanego domu (Adobe Według Ministerstwa Energii i Energii DRL zniszczeniu uległo 40 podstacji wysokiego napięcia, 19 linii wysokiego napięcia, a prąd utraciło 525 tysięcy abonentów dziennie. O tej godzinie 23 874 abonentów straciło prąd na okupowanym terytorium obwodu ługańskiego – podaje tzw. „MNS LPR”. Przestępczość Linię taką energetyka zawodowa, szczególnie w odniesieniu do wysokiego lub średniego napięcia, wyłącza bardzo niechętnie – w uzasadnionych przypadkach i zazwyczaj na jak najkrótszy okres. Jak słusznie czytelnik zauważa, powstaje więc problem wybudowania obiektu np. pod linią 110 kV, gdyż rozporządzenie Ministra Infrastruktury w nonton film guardian of galaxy vol 2. Żurawie samojezdne, koparki i inne urządzenia ruchome, które mogą zbliżyć się na niebezpieczną odległość do napowietrznych lub kablowych linii elektroenergetycznych, powinny być wyposażone w sygnalizatory napięcia Budowy prowadzone są w najróżniejszych miejscach, często w terenie, który dla wykonujących roboty budowlane jest niebezpieczne. Zalicza się do nich praca przy liniach energetycznych, dlatego warto poznać standardy BHP, jakie w takich okolicznościach obowiązują aby zapewnić pracownikom bezpieczeństwo pracy. - Praca przy liniach energetycznych jest ogromnym ryzykiem dla ludzi pracujących w ich pobliżu – mówi Daria Krawczak, menadżer Zespołu ds. BHP, Skanska. – Jeśli dochodzi do wypadku na budowie, to jest to najczęściej śmiertelne porażenie prądem. W Skanska chcemy ograniczyć nie tylko liczbę wypadków na budowie, ale także dużo częstszych zdarzeń potencjalnie wypadkowych. Bezpieczeństwo pracy przy linii energetycznej - Generalnie, jeśli prowadzi się prace pod linią energetyczną, trzeba uzyskać zgodę zakładu energetycznego, który określi rodzaj zabezpieczenia – mówi Krzysztof Marszałek, główny specjalista w Zespole ds. BHP, Skanska. – Jednym ze sposobów może być wyłączenie linii energetycznej, na co jednak trudno uzyskać zgodę i jest to dość kosztowne. Trzeba też pamiętać, że nie wszystkie linie da się wyłączyć. Druga opcja to stała odległość sprzętu i ludzi od przewodów - określona w rozporządzeniu od 3 do 30 m - i stały pracownik nadzoru kontrolujący przestrzeganie tego dystansu. Czasem zakład zgadza się na zmniejszenie odległości, ale wymaga na przykład nie stosowania olinowanych urządzeń jak żuraw, stałego nadzoru i stosowania sygnalizatorów napięcia. Trzeba uczciwie przyznać, że osobie nadzorującej jest czasem trudno ocenić odległość od przewodów. Czujnik jest dokładniejszy i daje pewność, że nie zbliżymy się niebezpiecznie do kabla wysokiego napięcia. Czujniki napięcia - BHP na budowie - W Polsce stosowanie sygnalizatorów napięcia reguluje Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych ( z 6 lutego 2003). Artykuł 55 jasno określa, że: „Żurawie samojezdne, koparki i inne urządzenia ruchome, które mogą zbliżyć się na niebezpieczną odległość do napowietrznych lub kablowych linii elektroenergetycznych, powinny być wyposażone w sygnalizatory napięcia”. Tyle że, do tej pory był to zapis martwy – mówi Krzysztof Marszałek. – Dwa, trzy lata temu na rynku w ogóle takich czujników napięcia nie było, a nawet dzisiaj większość producentów maszyn nie ma w ofercie takich sygnalizatorów w seryjnej produkcji. Trzeba je więc osobno dokupować i montować. Na szczęście obecnie na rynku jest już kilka firm, które sprzedają czujniki napięcia. Autor: Skanska Żurawie samojezdne, koparki i inne urządzenia ruchome, które mogą zbliżyć się na niebezpieczną odległość do napowietrznych lub kablowych linii elektroenergetycznych, powinny być wyposażone w sygnalizatory napięcia Sygnalizator napięcia montowany jest w kabinie maszyny, a antena – na maszynie. Urządzenie można też połączyć ze sterownikiem układu hydraulicznego lub pneumatycznego. Sygnalizator jest zasilany z instalacji elektrycznej maszyny. Po skalibrowaniu czujnika z maszyną z uwzględnieniem napięcia danej sieci antena wykrywa pole magnetyczne. W razie zbliżenia się do kabla wysokiego napięcia zaczyna migać światło ostrzegawcze. Istnieje także możliwość włączenia sygnału dźwiękowego. BHP na budowie to wymierne korzyści - Jeśli samochód ciężarowy transportujący masę bitumiczną na budowę, zahaczy skrzynią samowyładowczą o linię energetyczną, to mamy przerwę w dostawie prądu. Jeśli automatyczny system wyłączania linii nie zadziała albo napięcie włączy się po kilku sekundach a kierowca dotknie metalowej klamki, to prawdopodobnie zginie – podaje przykład niestosowania czujnika napięcia Krzysztof Marszałek. - To, o co walczymy, to życie i zdrowie ludzkie – mówi Daria Krawczak. – A tych, którzy kierują się oszczędnościami, może przekona fakt, że koszt naprawy uszkodzonej linii energetycznej kilkanaście razy przekracza koszt zakupu takiego sygnalizatora. Przypomnijmy, że siedem największych firm budowlanych w Polsce podpisało Porozumienie dla Bezpieczeństwa w Budownictwie, by wspólnie wypracować standardy, których będą wymagać od swoich podwykonawców. We wszystkich firmach obowiązuje już jednolity wzór Instrukcji Bezpiecznego Wykonywania Robót. Obecnie Porozumienie pracuje nad implementacją dotyczącego BHP autorskiego programu Skanska dla pracowników firm-sygnatariuszy oraz pracowników firm podwykonawczych. Firmy podwykonawcze, które nie będą spełniały odpowiedniego poziomu w zakresie bezpieczeństwa pracy, nie popracują z żadną z firm tworzących Porozumienie. Sieci przesyłowe o napięciu 220 i 400 kV w praktyce realizowane są wyłącznie jako linie energetyczne napowietrzne Linie energetyczne buduje się z przewodów fazowych (rozwieszonych na słupach przy zastosowaniu łańcuchów izolatorowych), za pomocą których realizowany jest przesył energii. Jakie przewody stosuje się w liniach energetycznych, jake są kryteria ich doboru? W artykule: Linie energetyczne - przewody Linie energetyczne - wymagania odnośnie przewodów Linie energetyczne - budowa przewodów Linie energetyczne - rodzaje przewodów Linie energetyczne - zastosowanie przewodów Linie energetyczne - dobór przewodu pod względem napięcia Linie energetyczne - dobór przewodu pod względem obciążenia prądowego Linie energetyczne - dobór przewodu do warunków atmosferycznych Linie energetyczne - osprzęt do zawieszania przewodów Linie energetyczne - specjalna konstrukcja przewodów Linie energetyczne - przykłady rozwiązań w Polsce i na świecie Linie energetyczne - przewody Energia elektryczna wytwarzana w elektrowniach (węglowych, gazowych, atomowych, wiatrowych wodnych itp.) w celu dotarcia do odbiorców musi być przesyłana poprzez Krajowy System Elektroenergetyczny, na który składają się linie energetyczne: 220 i 400 kV, a także sieć dystrybucyjna 110 kV oraz średniego i niskiego terenach gęsto zabudowanych sieć dystrybucyjna wykonana jest jako kablowa (podziemna), natomiast na terenach wiejskich i obszarach rolnych jako napowietrzna. Sieci przesyłowe o napięciu 220 i 400 kV w praktyce realizowane są wyłącznie jako linie napowietrzne. Buduje się je z elektroenergetycznych przewodów fazowych (rozwieszonych na słupach przy zastosowaniu łańcuchów izolatorowych), za pomocą których realizowany jest przesył energii. Linie energetyczne - wymagania odnośnie przewodów Wymagania stawiane przewodom w liniach energetycznych napowietrznych zależą od wielu czynników, rodzaju linii, wartości napięcia i przesyłanej mocy czy warunków terenowych i środowiskowych. Można je podzielić na dwie grupy: wymagania elektryczne – przewody powinny charakteryzować się możliwie najmniejszą rezystancją. W sieciach przesyłowych wynika to z konieczności minimalizowania spadków napięć oraz strat. W liniach niskiego napięcia zapewnienie odpowiednio małej rezystancji przewodów jest korzystne ze względu na konieczność zachowania skuteczności ochrony przeciwporażeniowej. W przypadku wystąpienia zwarcia niska wartość rezystancji w pętli zwarciowej powoduje pojawienie się dużego prądu zwarciowego, a tym samym odpowiednio szybkie uruchomienie zabezpieczeń, np. bezpieczników topikowych; wymagania mechaniczne – w napowietrznych liniach elektroenergetycznych przewody fazowe rozwieszane są pomiędzy słupami przy zachowaniu określonego naciągu. Właściwości mechaniczne przewodów wpływają na ich zachowanie w przęśle, z tego względu powinny charakteryzować się odpowiednimi parametrami. Do najważniejszych z nich należy zaliczyć: współczynnik wydłużenia cieplnego, moduł elastyczności, znamionową wytrzymałość na rozciąganie (RTS), ciężar i średnicę. Zachowanie się przewodów w różnych warunkach można opisać matematycznie poprzez tzw. równanie stanu. Obliczenia pozwalają uzyskać wartość zwisu przewodu w zadanym przęśle, dla określonej temperatury i naprężenia przewodu, który również jest jednym z kluczowych czynników, jakie należy wziąć pod uwagę na etapie projektowania linii w celu zapewnienia wymaganych przez normy odległości przewodów od ziemi i obiektów krzyżowanych. Patrz też: Jakość dostawy energii elektrycznej. Od czego zależy jakość energii elektrycznej? Linie energetyczne - budowa przewodów Przewody w liniach energetycznych napowietrznych zbudowane są z warstwy przewodzącej prąd elektryczny, wykonanej z drutów aluminiowych lub aluminiowych stopowych, oraz z rdzenia, który stanowi najczęściej drut stalowy, zapewniający odpowiednią wytrzymałość mechaniczną całego przewodu. W typowych rozwiązaniach druty aluminiowe mają najczęściej okrągły przekrój. W celu zwiększenia czynnego przekroju aluminium, bez zmiany średnicy przewodu, druty aluminiowe wykonuje się jako profilowe, trapezoidalne, dzięki czemu uzyskuje się większy współczynnik wypełnienia przewodu. Linie energetyczne - rodzaje przewodów Przewody tradycyjne o liniowych charakterystykach mechanicznych: Przewody ACSR (z ang. Aluminium Conductor Steel Reinforced) – w Polsce znane jako przewody typu AFL, aluminiowe z rdzeniem stalowym, powszechnie wykorzystywane we wszystkich typach linii napowietrznych. Rdzeń wykonany jest z drutów stalowych ocynkowanych, dodatkowo pokrytych smarem, lub stalowych aluminiowanych, natomiast warstwa przewodząca – z aluminium gatunku AL1. Dzięki odpowiedniemu stosunkowi przekroju aluminium do stali uzyskuje się wymagane właściwości elektryczne i mechaniczne przewodów. Dopuszczalna długotrwała temperatura pracy przewodu wynosi 80°C; Autor: K. Ściobłowski Napowietrzne linie energetyczne - przewód ACSR Przewody ACAR (z ang. Aluminium Conductor Aluminium Alloy Reinforced) – aluminiowe z rdzeniem aluminiowym stopowym, które różnią się od przewodów typu ACSR tym, że druty stalowe zastąpiono aluminiowymi stopowymi gatunku AL4 lub AL5. Dzięki temu uzyskano wyższą obciążalność prądową. Dopuszczalna długotrwała temperatura pracy wynosi 80°C; Przewody AAAC (z ang. All Aluminium Alloy Conductor) – aluminiowe stopowe jednorodne, wykonane w całości ze stopów aluminium gatunku od AL2 do AL8. Tego typu budowa zapewnia wytrzymałość charakteryzującą przewody ACSR, ale ze względu na zastosowanie wyłącznie drutów aluminiowych, mają od nich znacznie większą obciążalność prądową oraz mniejszą masę. Dopuszczalna długotrwała temperatura pracy wynosi 80°C, a w niektórych rodzajach 110°C. Dzięki swoim zaletom przewody AAAC są na całym świecie powszechnie wykorzystywane w liniach napowietrznych niezależnie od poziomu napięcia; Patrz też: Kompensacja mocy biernej. Jakie są metody kompensacji mocy biernej, jakie urządzenia stosować? Autor: K. Ściobłowski Napowietrzne linie energetyczne - przewód AAAC Przewody AAL (z ang. All Aluminium Conductor) – aluminiowe jednorodne, wykonane w całości z aluminium gatunku AL1. Przewody te charakteryzują się stosunkowo niewielką wytr zymałością mechaniczną i w związku z tym można je zawieszać z małym naciągiem w krótkich przęsłach. Dlatego też wykorzystywane są wyłącznie w liniach niskiego napięcia. Obecnie tego typu linie wykonuje się tylko jako izolowane z przewodami aluminiowymi samonośnymi mtypu AsXSn w izolacji z polietylenu usieciowanego, odpor nego na rozprzestrzenianie płomienia. Przewody typu HTLS (z ang. High Temperature Low Sag). Przystosowane są do pracy w podwyższonych temperaturach i charakteryzują się małymi zwisami. Dopuszczalna temperatura pracy tradycyjnych pr zewodów fazowych nie przekracza zwykle 80°C i jest to jeden z podstawowych parametrów określających dozwolone obciążenie prądowe danej linii napowietrznej (maks. wartość prądu, jaki może płynąć przez dany przewód, oblicza się na podstawie bilansu cieplnego przy uwzględnieniu warunków otoczenia, tj. temperatury powietrza, nasłonecznienia, kierunku i prędkości wiatru oraz stanu powierzchni przewodów). Jeżeli zachodzi konieczność zwiększenia obciążalności prądowej istniejącej linii, wówczas można wymienić przewód na taki, który sprawdzi się w wyższych temperaturach, czyli na HTLS. Dodatkowo niektóre rodzaje wyposażone są w specjalny rdzeń, wykonany np. z włókien węglowych i szklanych (ACCC), kompozytu złożonego z włókien z tlenku aluminium na osnowie aluminiowej (ACCR) lub włókien węglowych (ACFR). Przewody typu HTLS cechują się nieliniową charakterystyką zwisu w zależności od temperatury. Oznacza to, że po przekroczeniu określonej jej wartości (tzw. punktu kolanowego), przyrost zwisu jest mniejszy niż w niższych temperaturach, co jest istotne przy modernizacji linii elektroenergetycznych. Wynika to z faktu, że wyższa temperatura pracy pr zewodów wpływa na zwiększenie wartości ich zwisów, a co za tym idzie – zmniejszenie odległości pomiędzy przewodami a obiektami krzyżowanymi lub ziemią. Dzięki temu zastosowanie przewodów typu HTLS umożliwia poprawienie obciążalności prądowej istniejącej linii, bez konieczności znacznych podwyższeń słupów modernizowanej linii elektroenergetycznej. Należy zaznaczyć, że wykorzystywanie przewodów o podwyższonej temperaturze pracy jest uzasadnione wyłącznie w istniejących liniach, w których wymaga się znaczącego zwiększenia ich zdolności przesyłowych, a konstrukcje słupów są w dobrym stanie technicznym. Ciągła praca linii przy znacznym obciążeniu prądowym, a tym samym przy wysokiej temperaturze przewodów, skutkuje bardzo dużymi stratami przesyłowymi, co jest nieekonomiczne. W przypadku takich linii zalecana jest ich gruntowna modernizacja, polegająca na zastosowaniu przewodów o większych grupy przewodów typu HTLS należy zaliczyć: TACSR (z ang. Thermal Resistant Aluminium Conductor Steel Reinforced) – wykonane z aluminium odpornego termicznie, z rdzeniem stalowym. Zastosowanie drutów aluminiowych typu AT2, AT3 lub AT4 umożliwia zwiększenie długotr wałej temperatury pracy przewodów odpowiednio do 150°C (AT2), 210°C (AT3) i 230°C (AT4). Ze względu na to, że powłoka cynkowa na drutach stalowych może się r ozgrzewać do 180°C, w przewodach z drutami aluminiowymi typu AT3 i AT4 stosuje się druty stalowe aluminiowane; TACIR (z ang. Thermal Resistant Aluminium Conductor Inwar Reinforced) – wykonane z aluminium odpornego termicznie, z rdzeniem z inwaru (stop żelaza z niklem). Przewody o takiej mkonstrukcji charakteryzują się mniejszym współczynnikiem rozszerzalności cieplnej oraz niższą temperaturą punktu kolanowego w porównaniu do TACSR;. GTACSR (z ang. Gap-type Thermal Resistant Aluminium Conductor Steel Reinforced) – wykonane z aluminium odpornego termicznie, z rdzeniem stalowym. Pomiędzy tym ostatnim a warstwą aluminium pozostawiona jest szczelina wypełniona specjalnym smarem. Montaż GTACSR polega na odpowiednim uchwyceniu rdzenia, który przenosi całkowity naciąg przewodu, a następnie zaprasowaniu części aluminiowej. Specjalna konstrukcja przewodu w połączeniu z odpowiednią technologią montażu skutkuje występowaniem tzw. punku kolanowego już w temperaturze montażu (a nie przy wyższych temperaturach pracy), co znacznie zmniejsza przyrost zwisu powstającego ze wzrostu temperatury pracy przewodu; Autor: K. Ściobłowski Napowietrzne linie energetyczne - przewód GAP GTACSR Przewody ACSS (z ang. Aluminium Conductor Steel Supported) – aluminiowe z rdzeniem stalowym. Mają taką samą budowę, jak przewody ACSR z tą różnicą, że druty aluminiowe typu AL1 zastąpiono drutami z wyżarzonego aluminium, które może pracować do 240°C bez utraty swoich właściwości. Dzięki temu cały naciąg przenoszony jest przez rdzeń niezależnie od temperatury pracy przewodu; Przewody ACCC (z ang. Aluminium Conductor Composite Core) – wykonane z aluminium, z rdzeniem kompozytowym. W przewodach tych stosuje się druty profilowe z wyżarzonego aluminium (podobnie jak w ACSS). Najważniejszy element ACCC stanowi rdzeń kompozytowy z włókien węglowych otoczonych war stwą włókien szklanych, który jest lżejszy i bardziej wytrzymały niż stalowy, co ogranicza wartości zwisu przewodu. Ponadto charakteryzuje się bardzo małym współczynnikiem wydłużenia cieplnego, dzięki czemu korzystnie wpływa na zmniejszenie przyrostu zwisu przewodu w zależności od drutów aluminiowych profilowych (TW) pozwoliło zwiększyć przekrój czynnego aluminium przy zachowaniu tej samej średnicy przewodu, co z kolei zapewniło zmniejszenie rezystancji jednostkowej, a tym samym strat przesyłowych. Przewody ACCC są wrażliwe na ewentualne błędy instalacyjne, w związku z tym należy przestrzegać rygorystycznych wymogów określonych w instrukcjach montażu; Autor: K. Ściobłowski Napowietrzne linie energetyczne - przewód ACCC Przewody ACFR (z ang. Aluminium Conductor Fiber Reinforced) – aluminiowe (druty AT1), z rdzeniem z włókien węglowych. Przewody te charakteryzują się niewielką masą, wysoką wytrzymałością mechaniczną, niskim współczynnikiem rozszerzalności cieplnej oraz wyraźnym punktem kolanowym na charakterystyce zwisu; Przewody ACCR (z ang. Aluminium Conductor Composite Reinforced) – aluminiowe, z rdzeniem kompozytowym z włókien z tlenku aluminium Al2O3 w osnowie aluminiowej. Rdzeń (w odróżnieniu od przewodów ACCC i ACFR) wykonany jest z nieskręconych drutów, zabezpieczonych specjalną folią aluminiową przed rozpleceniem. Warstwę zewnętrzną stanowią druty aluminiowe ze stopu aluminium typu AT3. Przewody te charakteryzują się niskim współczynnikiem rozszerzalności cieplnej, niewielką masą, małą rezystancją i przyrostem zwisu powyżej temperatury odpowiadającej punktowi kolanowemu. Linie energetyczne - zastosowanie przewodów Na wybór przewodu, jaki ma być zastosowany w danej linii elektroenergetycznej, ma wpływ wiele czynników. Do najważniejszych z nich należy zaliczyć: napięcie linii, wymagane obciążenie prądowe oraz warunki klimatyczne (tzw. strefy obciążenia wiatrem i lodem). Linie energetyczne - dobór przewodu pod względem napięcia W liniach energetycznych niskiego napięcia stosuje się gołe przewody aluminiowe typu AL (starsze rozwiązania) lub aluminiowe izolowane AsXSn (w nowych lub w modernizowanych liniach). Przewody izolowane mają dwie bardzo istotne cechy: w przypadku zerwania i opadnięcia na ziemię warstwa zabezpieczeniowa chroni ludzi i zwierzęta przed porażeniem prądem elektrycznym. Ponadto mniej obciążają słupy podczas występowania wiatru lub warunków sadziowych w stosunku do rozwiązań typu AL, co pozwala w modernizowanych liniach zwiększyć przekrój przewodów bez konieczności wymiany słupów. W sieciach średniego napięcia najczęściej stosuje się gołe przewody stalowo-aluminiowe lub (coraz częściej) aluminiowe stopowe niepełnoizolowane, tj. w powłoce z polietylenu usieciowanego. Wykorzystywanie przewodów niepełnoizolowanych ogranicza występowanie w liniach zwarć jednofazowych, spowodowanych stykaniem lub opadaniem gałęzi drzew na liniach wysokich napięć, tj. na poziomie 110 kV i wyższych, stosuje się przewody gołe różnych typów, najczęściej ACSR, AAAC lub ACAR. W sieciach o napięciu 400 kV i wyższych przewody fazowe wykonuje się w postaci wiązek dwóch lub więcej przewodów. Rozwiązanie to ma na celu zmniejszenie natężenia pola elektrycznego na przewodach, a tym samym obniżenie hałasu spowodowanego ulotem elektrycznym, słyszanym jako charakterystyczne trzaski lub szum. Im wyższe napięcie linii, tym bardziej wymagane jest zastosowanie większej liczby przewodów w wiązce, obecnie w Polsce w liniach 400 kV używa się trzech przewodów (w starszych rozwiązaniach – dwóch). Linie energetyczne - dobór przewodu pod względem obciążenia prądowego Dobierając przekrój przewodu w liniach niskiego napięcia, należy wykonać obliczenia elektryczne polegające na wyznaczeniu spadków napięć oraz skuteczności ochrony przeciwporażeniowej. Ponadto dobór trzeba zweryfikować pod względem obciążalności termicznej długotrwałej, aby upewnić się, że przepływ mprądu nie spowoduje przekroczenia dopuszczalnej temperatury liniach średnich napięć przekrój przewodu zależy przede wszystkim od dopuszczalnych spadków napięć (najczęściej w stanach awaryjnych) i wytrzymałości zwarciowej. W sieciach wysokich i najwyższych napięć podstawowym kryterium doboru jest maksymalna możliwa temperatura pracy przewodu i wynikająca z niej obciążalność prądowa. Dobierając pr zekrój przewodu, należy wziąć również pod uwagę charakter obciążenia linii, tj. na podstawie histogramu określić czas trwania najwyższego obciążenia. Ma to istotny wpływ na straty przesyłowe w linii i wynikające z nich koszty. W przypadku linii, w której duże obciążenie prądowe występuje przez długi czas, uzasadnione jest zastosowanie rozwiązań o większym przekroju niż wynikałoby to z obciążalności termicznej. Dzięki temu wyższe koszty inwestycyjne zostaną zniwelowane poprzez mniejsze straty energii, a ponadto wpłynie to korzystnie na efektywność energetyczną przesyłu i redukcję emisji gazów cieplarnianych. Linie energetyczne - dobór przewodu do warunków atmosferycznych W napowietrznych liniach elektroenergetycznych zlokalizowanych na terenach, gdzie występują większe obciążenia pr zewodów od lodu, należy stosować rozwiązania o wyższej wyt zymałości mechanicznej, np. z rdzeniem wykonanym ze stali UHST lub przewody o większym udziale stali w całkowitym przekroju. Ma to szczególne znaczenie w rejonach górskich, oznaczonych zgodnie z normą PN-EN 50341-2-22:2016 jako strefy obciążenia oblodzeniem S3. Ponadto w takich miejscach istotną sprawą jest również właściwy dobór konstrukcji słupów, z uwzględnieniem większego obciążenia mechanicznego pochodzącego od bardziej wytrzymałych przewodów. W przypadku linii niskiego i średniego napięcia uzyskuje się to poprzez zastosowanie odpowiednio mocniejszych żerdzi wirowanych typu E lub nawet słupów „zbliźniaczonych” (dwie żerdzie połączone w jeden słup). W przypadku linii 110 i 400 kV wymagane jest indywidualne zapr ojektowanie konstrukcji słupów kratowych dla dobranych przewodów fazowych i odgromowych. Linie energetyczne - osprzęt do zawieszania przewodów Przewody w liniach napowietrznych zawiesza się na konstrukcjach słupów mocnych w sposób odciągowy – poprzez zastosowanie odpowiednich uchwytów zaprasowywanych lub klinowych, które muszą wytrzymać pełen naciąg przy jednoczesnym pojawieniu się oblodzenia przewodu oraz wiatru. Rozwiązania zaprasowywane powstają w taki sposób, aby można było oddzielnie wykonać zaprasowanie rdzenia i zewnętrznej części aluminiowej. Do montażu wykorzystuje się specjalne prasy hydrauliczne wyposażane w zestawy odpowiednio ukształtowanych kamieni dla każdej średnicy przewodu. Uchwyty odciągowe klinowe zbudowane są natomiast z właściwie ukształtowanego korpusu z dwoma klinami, przez który przechodzi przewód. Tego typu rozwiązania charakteryzuje łatwa i szybka instalacja – nie ma konieczności stosowania dodatkowych urządzeń oraz istnieje możliwość demontażu i ponownego zawieszenia pr zewodu, a także jego regulacja na tym samym uchwycie odciągowym. Autor: K. Ściobłowski Zaprasowywanie przewodu GTACSR (GAP) do uchwytu odciągowego Do zawieszenia przewodów na słupach pr zelotowych wykorzystuje się uchwyty pr zelotowe podtrzymujące przewód lecz nieprzenoszące naciągu na konstr ukcję słupa. Mają postać tzw. „łódki” z nakładką pr zykręcaną śrubami, a całość mocowana jest w sposób wahliwy do cięgna. W niektór ych rozwiązaniach dodatkowo stosuje się oplot ochr onny montowany na pr zewodzie, zabezpieczający zewnętrzną warstwę drutów przed pękaniem na skutek drgań eolskich. Jeżeli zachodzi konieczność wykonania połączenia dwóch odcin - ków przewodów, można to zrealizować poprzez użycie tzw. złączki zaprasowywanej, śródprzęsłowej, która zapewnia odpowiednie połączenie mechaniczne i elektryczne przewodów. Ma ona kształt tuby, a budową pr zypomina uchwyty zaprasowywane. Linie napowietrzne narażone są na działanie wielu czynników kli matycznych, z których najistotniejsze to: wiatr oraz lód lub mokry śnieg, osadzający się na przewodach. Wiejący jednostajnie wiatr, z prędkością kilku metrów na sekundę, powoduje powstawanie drgań eolskich (o niewielkiej amplitudzie – maks. 15 cm, lecz dużej częstotliwości – do 100 Hz), mogących doprowadzić do zmęczeniowego pękania drutów. W celu ich wyeliminowania najczęściej stosuje się tłumiki drgań Stockbridge’a. Zbudowane są z dwóch ciężarków o odpowiedniej masie i połączonych ze sobą stalową linką. Całość montowana jest na przewodzie z wykorzystaniem specjalnego uchwytu zaciskowego lub oplotowego. W liniach średnich napięć z pr zewodami niepełnoizolowanymi do ochrony przed drganiami eoliskimi stosowane są tłumiki spiralne z tworzyw sztucznych, które owija się wokół przewodu. W sieciach najwyższych napięć z przewodami wiązkowymi wykorzystuje się natomiast specjalne odstępniki tłumiące. Dobór wymaganej ochrony przeciwdrganiowej uzależniony jest od rodzaju przewodu, długości poszczególnych przęseł w linii oraz typowego naciągu w przewodzie (EDS – z ang. Every Day Stress). Autor: K. Ściobłowski Przewód z drutem profilowym w kształcie litery Z Autor: K. Ściobłowski Przewód z drutem profilowym w kształcie jaskółczego ogona Linie energetyczne - specjalna konstrukcja przewodów Przewody samotłumiące – w liniach zlokalizowanych w miejscach narażonych na występowanie jednostajnego wiatru i powstawanie drgań eolskich zasadne jest stosowanie specjalnych konstrukcji przewodów, charakteryzujących się większym współczynnikiem samotłumienia. Jednym z przykładów takich rozwiązań jest ACSR-VR (z ang. Vibration Resistant), wykonany przez współosiowe skręcenie dwóch takich samych przewodów. Wykorzystując turbulencje powietrza, zaburza laminarny przepływ wiatru wokół przewodu, co skutkuje zmniejszeniem amplitudy z drutami profilowymi – jednym z podstawowych celów ich stosowania jest zwiększenie czynnego przekroju aluminium przy zachowaniu tej samej średnicy zewnętrznej przewodu. Druty profilowe wykonuje się z każdego rodzaju aluminium w kształcie trapezoidalnym, jaskółczego ogona lub liter y Z. Umożliwiają zwiększenie obciążalności prądowej nawet do 15% w porównaniu do przewodów z drutów okrągłych. Ponadto wpływają na zmniejszenie współczynnika oporu aerodynamicznego oraz natężenia pola elektrycznego na powierzchni przewodu, co obniża hałas pochodzący od ulotu elektrycznego. Linie energetyczne - przykłady rozwiązań w Polsce i na świecie W liniach niskich i średnich napięć stosuje się różne typy konstrukcji słupów: drewniane, żelbetowe, strunobetonowe żerdzie wirowane, stalowe kratowe, stalowe rurowe, a ostatnio pojawiły się również żerdzie kompozytowe. Izolatory używane w tych liniach wykonane są jako porcelanowe, szklane lub tego typu liniach wykorzystuje się najczęściej przewody aluminiowe i stalowo-aluminiowe, a od pewnego czasu stopowe w osłonie izolacyjnej, które zapewniają większe bezpieczeństwo, ochronę przeciwporażeniową oraz niezawodność dostaw energii liniach wysokich i najwyższych napięć najbardziej rozpowszechnione są przewody stalowo-aluminiowe ACSR ze względu na ich prostą konstrukcję, niezawodność, łatwość montażu oraz niską cenę. W sytuacji, kiedy wymagane jest zwiększenie obciążalności prądowej istniejących linii, a konstrukcje wsporcze są w dobrym stanie, można zastosować przewody wysokotemperaturowe. O ich wyborze decyduje indywidualna analiza techniczno-ekonomiczna. Na wybór typu przewodu w nowych liniach coraz częściej ma wpływ kwestia minimalizacji strat przesyłowych, które mają znaczenie z punktu widzenia ekonomicznego oraz wiążą się z redukcją emisji gazów cieplarnianych. Pod tym kątem bardzo korzystnie wypadają przewody stopowe AAAC, charakteryzujące się relatywnie małą rezystancją jednostkową. Wynika to z braku rdzenia stalowego, którego miejsce zajmują druty aluminiowe stopowe, dzięki czemu wzrasta czynny pr zekrój aluminium w przewodzie. Z tego względu w wielu krajach na świecie przewody AAAC stały się standardem w liniach najwyższych napięć, wypierając ACSR. W naszym kraju, jak dotąd, są one powszechnie stosowane jedynie w liniach niskich i średnich napięć. Wyjątek stanowi linia 220 kV relacji Kopanina – Sieci Elektroenergetyczne w nowych liniach 400 kV jako rozwiązanie standardowe wprowadziły przewód typu ACSR z drutami profilowymi o oznaczeniu 408-AL1F/34-UHST. Pod względem średnicy jest odpowiednikiem dotychczas wykorzystywanego rozwiązania AFL-8 350 mm², lecz o znacznie większym przekroju aluminium, co uzyskano dzięki zastosowaniu drutów aluminiowych profilowych w zewnętrznej warstwie oraz zmniejszeniu przekroju rdzenia stalowego. Wymaganą wytrzymałość mechaniczną całego przewodu zapewnia stal typu UHST, z której wykonany jest rdzeń. Użycie tego typu przewodów umożliwia zmniejszenie strat pr zesyłowych do 14%.W istniejących liniach dystrybucyjnych 110 kV występują często przewody typu ALF-6 120 mm² lub AFL-6 185 mm², lecz ich obciążalność prądowa jest niewystarczająca w stosunku do wymagań. W takich sytuacjach można dokonać wymiany przewodów na nowe z grupy HTLS. Do najczęściej wykorzystywanych przewodów w tych liniach należy zaliczyć GTACSR (GAP), ACCC oraz ACSS. W dwutorowej linii 220 kV relacji Kozienice – Piaseczno – Mory, ze względu na jej szczególne znaczenie w zasilaniu Warszawy, zdecydowano się na jednym torze zastosować przewód ACCC, a na drugim ACSS. Artykuł ukazał się w publikacji „Sektor Elektroenergetyczny” Zobacz e-wydanie mgr inż. Krzysztof Ściobłowski Czy artykuł był przydatny? Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań. Jak możemy to poprawić? Nasi Partnerzy polecają NAJNOWSZE Z DZIAŁU INSTALACJE ELEKTRYCZNE Quizy Oferty pracyDla pracodawcówDodaj ofertę pracyPrzeglądaj profile kandydatówMoje kontoJak to działa?KontaktDla kandydatówPopularne kategorieDodaj CV i aplikuj szybciej!Twoje aplikacjeMoje kontoJak to działa?Zaloguj sięRejestracjaWybierz rodzaj konta, które chcesz założyćTwój start jako monter napowietrznych linii wysokiego napięciaAplikuj do13 sierpnia, 2022Rodzaj zatrudnienia Pełen etat Opis ofertyTwoje Zadania:Pracujesz przy ekscytujących i zróżnicowanych projektach, realizowanych na dużą skalę i w wielu różnych lokalizacjach, wnosząc jednocześnie własny wkład w transformację energetycznąWykonujesz prace na wysokościach, na napowietrznych liniach wysokiego napięciaProwadzisz pojazdy, również budowlane oraz obsługujesz nowoczesne maszyny i urządzenia na placach budowyPrzestrzegasz specyfikacji oraz technicznych wymagań KlientaPrzestrzegasz i stosujesz w praktyce zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, systemu zarządzania jakością oraz ochrony środowiskaKorzyści:Zwracamy się do Ciebie jako osoby z doświadczeniem zawodowm lub bez, pragnącej rozwinąć się zawodowo w nowym środowisku i nowej branży, chcemy poprzez intensywne szkolenie umożliwić Ci rozpoczęcie kariery w branży elektroenergetycznejOtrzymasz do EUR netto miesięcznie jako uposażenie tytułem diet plus stawkę godzinową, dzienny dodatek montażowy 20,00 € (brutto), gratyfikację bożonarodzeniową, gwarantujemy regularne dopasowania wynagrodzeń, oferujemy również system premiowy, który dodatkowo finansowo nagradza wypełnienie postawionych wymagańOtrzymasz umowę o pracę na czas nieokreślony, a tym samym stabilną posadę w ekscytującej i pewnej przyszłościowo branży elektroenergetycznej, z 30 dniami urlopuPrzy obopólny zainteresowaniu i odpowiedniej motywacji z Twojej strony umożliwimy Ci awas na stanowisko kierownika budowy/projektuWymagania:Posiadasz pomyślnie ukończone wykształcenie kierunkoweMile widziane jest Twoje doświadczenie w pracy na montażu lub zawodzie technicznym, idealnie doświadczenie w budowie napowietrznych linii wysokiego napięciaMówisz dobrze po niemiecku, posiadasz prawo jazdy klasy B i praca na terenie całych Niemiec nie jest dla Ciebie problememPosiadasz wysoką świadomość bezpieczeństwa, jesteś w stanie pracować na wysokości/nie boisz się wysokości, Twój styl pracy charakteryzuje zaangażowie i samodzielność oraz lubisz pracę w zespole i na świeżym powietrzu Aplikuj terazAplikuj teraz© - praca w Niemczech dla Polaków Call Center w liniach lotniczych z językiem rosyjskim ...C1) - Bardzo dobra znajomość języka angielskiego ( min. B2) - Wysokie umiejętności interpersonalne - Doświadczenie w pracy z klientem mile widziane Korzyści: - Prywatna opieka medyczna - Karta multisport - Benefity podróżnicze oraz zniżka na bilety lotniczeGrafton Recruitment Sp. z Center w liniach lotniczych z językiem rosyjskim6000 - 7000 zł ...klientem mile widziane Korzyści Prywatna opieka medyczna Karta multisport Benefity podróżnicze oraz zniżka na bilety lotnicze W celu złożenia aplikacji prosimy o kliknięcie przycisku „Aplikuj teraz“ i postępowanie zgodnie z instrukcjami. W przypadku... Operator linii ...Dodatkowym atutem będą aktualne uprawnienia UDT na obsługę suwnic i żurawi z poziomu 'zero' Zadania: Obsługa automatycznej linii odlewniczej Nadzór i kontrola procesu technologicznego Obsługa monitora produkcyjnego Obsługa suwnicy, wciągników sterowanych... Operator na linii montażu4150 zł ...z branży produkcyjnej_ metalurgia, w związku z poszerzeniem działu montażowego poszukuje pracowników na stanowisko: Operator na linii montażu Mamy 60 wolnych miejsc pracy Operator na linii montażu Naszemu pracownikowi zapewnimy: Dofinansowanie do paliwa... Kasjer lotniczy ...Kasjer lotniczy Miejsce pracy: Wrocław Twój zakres obowiązków ~ Osoba ta będzie odpowiedzialna za obsługę rezerwacji klientów biznesowych w zakresie przelotów, wynajmu samochodów oraz sprzedaży ubezpieczeń. Nasze wymagania umiejętność obsługi klienta na... Spedytor lotniczy ...zleconych przewozów. Realizacja międzynarodowych transportów lotniczych. Optymalizacja kosztów transportu (negocjowanie stawek na... ...przebiegiem procesu transportowego. Współpraca z zagranicznymi liniami lotniczymi. Organizacja odpraw celnych. Prowadzenie... Firma Transportowa MP TRANS Marcin PiteraPracownik obsługi linii odlewniczej ...Do Twoich obowiązków będzie należało: obsługa automatycznej linii odlewniczej, nadzór i kontrola procesu technologicznego, obsługa pieca oraz monitora ekranowego przy liniach odlewniczych, obsługa suwnicy, wciągników sterowanych z poziomu 'zero', prace transportowe... Spedytor międzynarodowy/morski/lotniczy Zakres obowiązków: planowanie i organizacja transportu; optymalizacja kosztów transportowych; pozyskiwanie zleceń transportowych; wystawianie faktur i podejmowanie działań windykacyjnych; aktywne nawiązywanie i utrzymywanie relacji z klientami oraz przewoźnikami...Pracownik porządkowy Port Lotniczy Wrocław Zakres obowiązków: Dbanie o porządek w hali lotniska, Zbieranie wózków bagażowych, Obsługa kontenerów. Oczekiwania: gotowość rozpoczęcia pracy od zaraz, Sumienność, punktualność i odpowiedzialność. Oferta: Współpraca długoterminowa...Spedytor Morsko-Lotniczy ...Spedytor Morsko-Lotniczy Miejsce pracy: Wrocław Twój zakres obowiązków Bieżący kontakt z grupą przypisanych klientów, monitorowanie potrzeb oraz organizowanie w ich imieniu transportów morskich oraz lotniczych, Rezerwowanie i zapewnienie prawidłowej obsługi... Pracownik porządkowy Port Lotniczy Wrocław ...Aktualnie dla jednego z naszych klientów poszukujemy kandydatów na stanowisko: Pracownik porządkowy Miejsce pracy: Port Lotniczy Wrocław Pracownik porządkowy Port Lotniczy Wrocław Numer referencyjny: 0070610 Miejsce pracy: Wrocław Dbanie o porządek... Spedytor Lotniczy ...Spedytor Lotniczy Miejsce pracy: Wrocław Twój zakres obowiązków Osoba zatrudniona na tym stanowisku będzie odpowiedzialna za realizowanie zleceń spedycyjnych frachtu lotniczego (eksport-import), a także: Aranżowanie i nadzór realizacji przesyłek lotniczych... Greencarrier Freight Services Polska Sp. z Linii Montażowej ...Operator Linii Montażowej Miejsce pracy: Wrocław Twój zakres obowiązków montaż podzespołów: zawory, pompy, silniki pakowanie gotowych produktów do wysyłki przestrzeganie zasad BHP zachowanie porządku na stanowisku pracy Nasze wymagania dokładność... Młodszy Technik Przeglądów Lotniczych (MRO) ...Młodszy Technik Przeglądów Lotniczych (MRO) Miejsce pracy: Wrocław Twój zakres obowiązków Serwisowanie podzespołów lotniczych zgodnie ze specyfikacją techniczną (CMM) Wykonywanie napraw i regeneracji części Obsługa stanowisk i urządzeń testujących Zwalnianie... Młodszy lider linii pakującej ...Młodszy lider linii pakującej Miejsce pracy: Wrocław Twój zakres obowiązków Zlecanie i weryfikacja poprawności wykonywanych zadań podległych pracowników Organizowanie przezbrojeń linii pakujących Aktywny udział w działaniach poprawiających wydajność, jakość... Truvant Europe Sp. z Drugiej Linii Wsparcia IT ...Technologie, których używamy System operacyjny ~ Windows Twój zakres obowiązków Zapewnienie zdalnego wsparcia drugiej linii dla międzynarodowego klienta Rozwiązywanie problemów i konfigurowanie aplikacji, znajdowanie rozwiązań dla występujących problemów... Pracownik produkcji, Оperator linii produkcyjnej15,11 - 17,68 zł / stawka godzinowa ...produkcja akumulatorów do samochodów elektrycznych · Inspekcja i nadzór pracy maszyny · Prosta konserwacja maszyn · Utrzymanie linii produkcyjnej Czego oczekujemy? · Umiejętność pracy w zespole · Sprawność fizyczna · Chęć pracy w systemie zmianowym... Koordynator ds. sprzedaży i rozwoju linii biznesowej ...Progres Permanent Recruitment to ekspercka linia biznesowa Grupy Progres w dziedzinie rekrutacji stałych. Specjalizuje się w doborze specjalistów, menadżerów, kadry zarządzającej w sektorach takich jak: IT, Produkcja, Logistyka, Budownictwo, Finanse, Sprzedaż i... Konsultant pierwszej linii wsparcia z j. niemieckim ...Konsultant pierwszej linii wsparcia z j. niemieckim Miejsce pracy: Wrocław Twój zakres obowiązków Przyjmowanie i rejestrowanie zgłoszeń od klientów Kontakt z klientem niemieckojęzycznym Zapewnienie proaktywnej komunikacji i przejęcie kontroli nad procesem... Elektromonter linii kablowych3010 zł ...Zakres obowiązków: Wykonywanie instalacji kablowej , wytryczanie tras linii kablowychMiejsce pracy: ul. Ksiegowa 19/1, 53-225 Wrocław oraz wg zleceń na terenie powiatu dolnośląskiego Forma umowy: umowa o pracę na czas nieokreślony w godzinach od Ustalanie pasa technologicznego, oddziaływanie na środowisko linii elektroenergetycznych najwyższych napięć oraz problemy przy projektowaniu inwestycji w ich sąsiedztwie. Jednym z podstawowych elementów przesyłowego sytemu elektroenergetycznego są linie elektroenergetyczne najwyższych napięć (NN). Są to obiekty budowlane składające się ze słupów, najczęściej o konstrukcji kratowej, i rozwieszonych pomiędzy nimi przewodów. Część terenu zajmowanego przez linię (fundamenty słupów) jest całkowicie wyłączona z możliwości zagospodarowania, a na części występują pewne ograniczenia w użytkowaniu. Dlatego trasy nowych linii są projektowane w taki sposób, by w ich pobliżu nie występowała zabudowa, w szczególności mieszkaniowa. Jednak nie da się wykluczyć, że po wybudowaniu i oddaniu linii do eksploatacji w jej sąsiedztwie pojawią się budynki. Lokalizacja wszelkich obiektów budowlanych, jak również zmiana sposobu zagospodarowania terenu pod linią i w jej sąsiedztwie, wiążą się z koniecznością uzgodnienia inwestycji planowanych przez właściciela nieruchomości z właścicielem linii najwyższych napięć (tj. 220 kV, 400 kV i 750 kV). W Polsce są nim Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA (PSE) – operator systemu przesyłowego. Rysunek. 1. Plan sieci elektroenergetycznej najwyższych napięć w polskim Krajowym Systemie Elektroenergetyka. Pojęcie pasa technologicznego – po co je wprowadzono, jakie są standardowe szerokości pasów technologicznych Linia elektroenergetyczna NN jest źródłem oddziaływania na środowisko poprzez emisję pola elektromagnetycznego oraz hałasu. Przekroczenia ich dopuszczalnych poziomów mogą mieć miejsce na obszarze znajdującym się pod przewodami linii lub w ich pobliżu. Obszar ten jest określany jako pas technologiczny. Jest to teren, na którym występują ograniczenia związane z zagospodarowaniem nieruchomości ( zakaz wznoszenia budynków przeznaczonych na stały pobyt ludzi). Szerokość pasa technologicznego linii NN (Tabela 1.) zależy przede wszystkim od napięcia znamionowego linii i rodzaju (serii) zastosowanych słupów. Tabela 1. Szerokości pasów technologicznych pod liniami NN Lp. Rodzaj linii Szerokość pasa technologicznego 1 Linie 220 kV, jedno- i dwutorowe 50 m (2×25 m)* 2 Linie 400 kV oddane do użytkowania po 2010 r. 70 m (2×35 m)* 2 Linie dwutorowe 400 kV wybudowane na słupach serii Z52 60 m (2×30 m)* 3 Linie 400 kV wybudowane do 1998 r. 80 m (2×40 m)* 4 Linia 750 kV 140 m (2×70 m)* * szerokość pasa technologicznego wynosi 50 m, tzn. po 25 m od osi linii w obie strony. Poza tym obszarem nie występuje niekorzystne oddziaływanie na środowisko i są spełnione wymagania określone dla terenów zabudowy mieszkaniowej, zatem brak jest podstaw do ograniczania sposobu zagospodarowania bądź wyłączania z użytkowania terenu o większej powierzchni. Przepisy z zakresu ochrony środowiska będą spełnione również na tarasach i balkonach budynków mieszkalnych zlokalizowanych tuż za pasem technologicznym. Stawianie budynków mieszkalnych lub innych budynków przeznaczonych na stały pobyt ludzi nie jest dopuszczone jedynie w obrębie pasa technologicznego. Warto zwrócić także uwagę, że istnieją obiekty budowlane, dla których nie można wykazać się przepisami wprost określającymi w jakiej odległości od linii elektroenergetycznej mogą zostać wybudowane, ale ze względu na swój charakter nie powinny się one znajdować w pasie technologicznym linii (np. place zabaw). Oddziaływanie linii najwyższych napięć na środowisko a szerokość pasa technologicznego linii Odziaływanie pola elektromagnetycznego W zakresie emisji pola elektromagnetycznego linia powinna spełniać wymagania podane w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 19 grudnia 2019 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku ( 2019 poz. 2448). Dla miejsc dostępnych dla ludzi (wszelkie miejsca, do których dostęp nie jest zabroniony) dopuszczalny poziom składowej elektrycznej wynosi 10 kV/m, a wartość składowej magnetycznej 60 A/m. Natomiast dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową ustalono odpowiednio poziomy 1 kV/m i 60 A/m. Przy ustalaniu szerokości pasów technologicznych uwzględnia się zasięg oddziaływania pola elektrycznego. Oddziaływanie pola magnetycznego nie ma na to wpływu. Jest to spowodowane ograniczeniem składowej magnetycznej do wartości poniżej dopuszczalnej poprzez zachowanie odpowiednich odstępów przewodów fazowych od ziemi. W przypadku wszystkich linii elektroenergetycznych NN, poprzez zachowanie odpowiedniej odległości przewodów fazowych od powierzchni ziemi przy największym możliwym ich zwisie, składowa elektryczna nie przekracza wartości 10 kV/m na wysokości 2 m nad powierzchnią ziemi. Pod i w otoczeniu linii napowietrznej najwyższych napięć występują natomiast obszary, na których składowa elektryczna przekracza 1 kV. Zasięg tego obszaru jest różny na poszczególnych odcinkach linii ze względu na zmienną wysokość przewodów nad ziemią. Rysunek 2. Graficzne przedstawienie pasa technologicznego linii 400kV. Odziaływanie hałasu Linie elektroenergetyczne o napięciu 400 kV są źródłem hałasu głównie podczas złych warunków atmosferycznych. W czasie dobrej pogody nie powodują uciążliwości akustycznej i zazwyczaj poziom wytwarzanych przez nie dźwięków jest porównywalny z poziomem tła środowiska. Hałas linii 220 kV nie jest uciążliwy i wynosi poniżej 40 dB(A) w odległości 15 m od linii. W zakresie emisji hałasu każda linia powinna spełniać wymagania Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku ( 2007 nr 120 poz. 826). Aspekty eksploatacyjne linii Pas technologiczny zabezpiecza potrzeby eksploatowania linii NN. Istniejące linie NN wymagają prowadzenia odpowiednich zabiegów modernizacyjnych, remontowych oraz eksploatacyjnych w celu utrzymania ich sprawności technicznej oraz zapewnienia bezpieczeństwa funkcjonowania linii, ludzi i infrastruktury. Dla prac wykonywanych na słupie wymagany jest dostęp do nieruchomości w otoczeniu stanowiska słupa, natomiast dla prac związanych z wymianą przewodów lub w przypadku awarii (np. naprawa lub zerwanie przewodu) niezbędny jest dostęp do wszystkich działek znajdujących się w pasie technologicznym. Nawet podczas drobnych napraw przy przewodach konieczne może być postawienie w otoczeniu linii podnośnika lub innego sprzętu albo opuszczenie przewodu. Przy ekstremalnych zjawiskach atmosferycznych w skrajnych przypadkach może dojść do złamania słupa i konieczne jest zastosowanie ciężkiego sprzętu i wysokich dźwigów. Normy Inne ograniczenia zabudowy i zagospodarowania terenu w najbliższym otoczeniu linii wynikają z norm dotyczących projektowania linii elektroenergetycznych. Do linii 220 kV i 400 kV wybudowanych w ubiegłym wieku jest stosowana norma PN-E-05100-1:1998 (dalej norma). Określa ona wymagania w zakresie minimalnych dopuszczalnych odległości przewodów linii w przypadku skrzyżowań i zbliżeń z budynkami oraz innymi obiektami, takimi jak drogi, tory kolejowe itp. Wymagania te przekładają się na ograniczenia w sposobie użytkowania nieruchomości w najbliższym sąsiedztwie linii. Stosowane są również przy uzgadnianiu lokalizacji nowych obiektów w pobliżu istniejących linii. Jest to niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, jak i niezakłócania pracy linii. Norma nie zezwala na stawianie pod i w otoczeniu linii budynków, w których na stałe mogą przebywać ludzie. Odległość pozioma przewodu od budynków zależy od konstrukcji linii w miejscu usytuowania danego obiektu i jest określana indywidualnie dla każdego przypadku. Można przyjąć, że wymagania normy w zakresie odległości poziomych będą spełnione dla większości obiektów znajdujących się ok. 8-9 m od rzutu skrajnego przewodu fazowego linii 400 kV i ok. 6-7 m licząc od rzutu skrajnego przewodu fazowego linii 220 kV. Wyjątkiem od tych zasad są obiekty zawierające materiały niebezpieczne pożarowo lub strefy zagrożenia wybuchem, stacje paliw czy parkingi. Przy określaniu pasa ograniczającego swobodne użytkowanie nieruchomości należy przyjąć, że sposób zagospodarowania nieruchomości i prowadzenia prac budowlanych w otoczeniu linii elektroenergetycznej może ulec zmianie. Wobec powyższego należy zakładać maksymalne odległości. Polecamy również: Słupy elektroenergetyczne – normy, trwałość Jak łatwiej naprawiać i eksploatować napowietrzne linie elektroenergetyczne Lokalizacja elektroenergetycznych linii napowietrznych wysokiego napięcia Nieprawidłowości przy projektowaniu inwestycji budowlanej w pobliżu linii elektroenergetycznych NN Na etapie projektowania inwestycji, inwestor zobowiązany jest do opracowania projektu zagospodarowania działki lub terenu. Przed wydaniem pozwolenia na budowę właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej sprawdza zgodność projektu z zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy oraz przepisami. Mapy do celów projektowych często nie pokazują przebiegu linii NN ze względu na skalę w jakiej jest przygotowany plan oraz sposób oznaczania linii NN (oznaczone są jedynie słupy, natomiast przy rozpiętości przęsła rzędu 400-500 m zdarza się, że żaden ze słupów brzegowych nie jest widoczny). Może to prowadzić do niezgodności w zakresie zachowania odległości sytuowanego obiektu od zlokalizowanej w tym obszarze linii i budowy budynków mieszkalnych lub innych budynków przeznaczonych na stały pobyt ludzi w pasie technologicznym linii. W pasie technologicznym linii obowiązuje zakaz lokalizacji: budynków mieszkalnych, budynków użyteczności publicznej typu szkoła, szpital, internat, żłobek, przedszkola i innych o zbliżonym charakterze; obiektów budowlanych przeznaczonych na stały pobyt ludzi; obiektów budowlanych zawierających materiały niebezpieczne pożarowo, stacji paliw i stref zagrożonych wybuchem; hałd, nasypów oraz sadzenia roślinności wysokiej pod linią. Elektrownie wiatrowe należy lokalizować tak, aby odległość każdej turbiny wiatrowej od linii elektroenergetycznej NN, określana jako odległość najbardziej skrajnego elementu turbiny wiatrowej (krańców łopat turbiny) od osi linii, nie była mniejsza niż trzykrotna średnica koła (3xd) zataczanego przez łopaty turbiny wiatrowej. Teren w pasie technologicznym linii nie może być kwalifikowany jako teren przeznaczony pod zabudowę mieszkaniową ani jako teren związany z działalnością gospodarczą (przesyłową) właściciela linii. Wszelkie zmiany w kwalifikacji terenu w obrębie linii i w jego najbliższym sąsiedztwie powinny być zaopiniowane przez właściciela linii. Istnieją obiekty budowlane, dla których nie można wykazać się przepisami wprost określającymi w jakiej odległości od linii elektroenergetycznej mogą zostać wybudowane, ale ze względu na swój charakter nie powinny się one znajdować w pasie technologicznym linii (np. place zabaw). Czy teren pod linią i w sąsiedztwie linii można użytkować? Poza aspektami związanymi z lokalizacją budynków, nie istnieją istotne ograniczenia w zagospodarowaniu terenów pod linią. Teren ten można wykorzystywać do wszelkiego rodzaju upraw polowych z użyciem maszyn i sprzętu rolniczego. Ograniczeniem tutaj jest jedynie maksymalna wysokość pojazdów czy maszyn, która nie powinna przekraczać 4,5 metra. W przypadku konieczności użycia wyższego sprzętu, niezbędne jest uzgodnienie warunków ich zastosowania z właścicielem linii. Fot. Pod linią najwyższych napięć można bez przeszkód prowadzić uprawy rolne i hodować zwierzęta. Mając na uwadze, że istniejące linie NN mają spełniać wymagania wynikające z obowiązujących przepisów prawa i norm oraz wymagać będą w przyszłości przeprowadzenia odpowiednich zabiegów eksploatacyjnych i modernizacyjnych, dla określenia szerokości pasa technologicznego przyjęto maksymalne wartości i określono jego szerokości zgodnie z tabelą nr 1 powyżej. Wydział Kontroli i Eksploatacji Sieci Departament Eksploatacji Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA

praca na liniach wysokiego napięcia